ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਜੰਗ , ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ ?

--ਬ੍ਰਿਜ ਭੂਸ਼ਣ ਗੋਇਲ

ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਰਾਜ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦਗੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਓਵਰਡੋਜ਼ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ  ਦੀਆਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਮੁੱਦਾ ਹੈ I ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀਡ਼੍ਹੀਆਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਤ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਖੌਫਨਾਕ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੁਝ ਠੋਸ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ I

ਬਹੁਤ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਹੈ,  ਡਰੱਗਜ਼ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਪੌਪ ਕਲਚਰ ਅਤੇ ਮਾਸ ਮੀਡੀਆ ਦੁਆਰਾ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ  ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ I ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲਗਭਗ 208 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਗੈਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ਰਾਬ,  ਰਵਾਇਤੀ ਅਫੀਮ ਜਾਂ ਭੰਗ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ,  ਬਲਕਿ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੋਰ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਾਰਿਜੁਆਨਾ,  ਅਲਕੋਹਲ,  ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਡਰੱਗਜ਼,  ਐਕਸਟਸੀ,  ਕੋਕੀਨ ਅਤੇ ਕ੍ਰੈਕ ਕੋਕੀਨ,  ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਮੈਥ ਅਤੇ ਮੈਥਾਮਫੇਟਾਮਾਈਨ,  ਇਨਹਲੈਂਟਸ,  ਹੈਰੋਇਨ,  ਐੱਲ. ਐੱਸ. ਡੀ.,  ਨੁਸਖ਼ੇ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ।

ਸਾਲ 2018 ਦੌਰਾਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਡਰੱਗ ਟ੍ਰੀਟਮੈਂਟ ਸੈਂਟਰ,  ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ (ਐਨਡੀਡੀਟੀਸੀ),  ਏਮਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਵਿਸਤਾਰ ਅਤੇ ਪੈਟਰਨ ਬਾਰੇ ਵਿਆਪਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅੰਕਡ਼ੇ ਦਸੰਬਰ,  2023 ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ 10-17 ਸਾਲ ਦੇ ਉਮਰ ਵਰਗ ਵਿੱਚ 1 ਕਰੋਡ਼ ਅਤੇ 28 ਲੱਖ ਨਸ਼ੇਡ਼ੀ ਹਨ। 18 ਤੋਂ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਡਰੱਗ ਦੇ ਆਦੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਗਿਣਤੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ 22.10 ਕਰੋਡ਼ ਹੈ ।

ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ,  ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਸਾਰੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਖੁਰਾਕ ਹੈ ਜੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਖਰਕਾਰ ਇਹ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਈ ਨਸ਼ੇ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ I ਸਾਡੀ ਸਮਾਜਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪੁਨਰਵਾਸ ਦੇ ਯਤਨ ਹੁਣ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ । ਜਦੋਂ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਕਾਲੇ ਖਤਰੇ ਦੀ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਭਿਆਨਕ ਸੱਚਾਈ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਸ਼ਾ ਕਰਨ ਨਸ਼ੇਡ਼ੀ,  ਬੇਸਹਾਰਾ ਮਾਪੇ  ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਕਿੰਨੇ ਦੁਖੀ ਹਨ I ਇਹ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਦਮੇ ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਇਸ ਭਿਆਨਕ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ,  ਪਰ ਬੇਵੱਸ ਹਨ ।

ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਤੋਂ ਨਿਰਵਿਘਨ ਆ ਰਹੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਦਾ ਕੋਈ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਰਹੱਦੀ ਰਾਜ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ,  ਪਰ, ਡਰੱਗ ਮਾਫੀਆ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਆਪਣਾ ਵਪਾਰ ਫੈਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਫਡ਼ਨ ਲਈ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਮਾਫੀਆ ਆਪਣੇ ਤਸਕਰਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਰਾਹੀਂ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉੱਥੇ ਭੇਜਣ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਕਦਮ ਅੱਗੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ,  ਅਜਿਹੇ ਤਸਕਰਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਿੱਥੋਂ ਆ ਰਹੀ ਹੈ,  ਚਾਹੇ ਉਹ  ਪਿੰਡ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਕਸਬੇ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸਾਧਨ ਹਨ।

ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ,  ਰਵਾਇਤੀ ਦਵਾਈਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ,  ਹੁਣ ਗੁਪਤ ਫਾਰਮਾ ਇਕਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਿਤ ਅਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਮੈਡੀਕਲ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਡਰੱਗ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਜਾਂਚ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੇਚਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਸ਼ੇਡ਼ੀ ਅਤੇ ਬੇਸਹਾਰਾ ਮਾਪੇ ਸਰਕਾਰੀ ਨਸ਼ਾ ਛੁਡਾਊ ਸੈਂਟਰਾਂ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਸੀਂ ਸਰਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰਾਂ ਤੋਂ ਡੈਡੀਕਸ਼ਨ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਗੁਪਤ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਕਰੀ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ । ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਡੈਡਡਿਕਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਸ਼ਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਨੇ ਨਸ਼ਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਆਪਣੀਆਂ ਪੀਡ਼੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਸਰਗਰਮ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣੇ ਪੈਣਗੇ ਤਾਂ ਜੋ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨਿਰੰਤਰ ਜੰਗ ਛੇਡ਼ੀ ਜਾ ਸਕੇ।

ਸਕੂਲ ਦੀਆਂ ਪਾਠ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਮਾਡ਼ੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਅਧਿਆਇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ :

ਇੱਕ ਤੱਥ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਕਸਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਪੁਨਰਵਾਸ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵੀ ਢੁਕਵੀਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਨਸ਼ੇੜੀਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਜਲਦੀ ਵਾਪਸ ਲਿਆ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ,  ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਅਕ ਬੋਰਡ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਾਰਜਾਂ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਰੀਰ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਆਓ ਆਪਾਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦੱਸੀਏ ਕਿ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਅਪਾਹਜ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਾਠ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਾਰੇ ਅਧਿਆਇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।

ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਕਾਲਜਾਂ ਨੂੰ ਸੈਮੀਨਾਰਾਂ ਆਦਿ ਰਾਹੀਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਕਸਰ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਸ਼ੇਡ਼ੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਰੇਕ ਸਕੂਲ/ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ/ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਹੈਲਪ ਲਾਈਨਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸੰਪਰਕ ਨੰਬਰ ਸਕੂਲ ਕਾਲਜ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਲਿਖੇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ,  ਇਹ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਕੂਲ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਰਪਿਤ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਊਂਸਲਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ,  ਅਜਿਹੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਸੰਗਤੀ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਕੇ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਆਦਤ ਅਤੇ ਮੁਡ਼ ਵਸੇਬੇ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣਾ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਮੱਧ ਵਰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਿਲੇਬਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪ ਬਣਾਓ ।ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇ ਵਜੋਂ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਅਧਿਆਪਕ ਸਾਡੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਕੰਮ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਦੇਰੀ ਕੀਤੇ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।

ਗ਼ੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ/ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੇਕ ਇਰਾਦੇ ਵਾਲੇ ਗ਼ੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨ/ਵਿਅਕਤੀ ਹਨ ਜੋ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਮਾਡ਼ੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਾਡੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਛੋਕਡ਼ ਅਤੇ ਖਾਤਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜ/ਕੇਂਦਰੀ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਐੱਨ. ਜੀ. ਓ. ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਨਸ਼ਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕੀਮਤ ਦੇ ਉਚਿਤ ਕੇਂਦਰ ਜਾਂ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਮੁਡ਼ਵਸੇਬੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸੰਪਰਕ ਨੰਬਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਅਜਿਹੇ ਗ਼ੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨ/ਵਿਅਕਤੀ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਆਦੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦੇ ਹਨ I

ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਦਲਦਲ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਅਨਪੜ੍ਹ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹਨ,  ਸਗੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਵੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ/ਘੱਟਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਸ ਬਿਪਤਾ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਏ ਹਨ। ਹਰ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸੰਪੂਰਨ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਣ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਸੇਵਨ ਦੇ ਦੁਸ਼ਟ ਚੱਕਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਫ਼ਰਕ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਕਮੀਆਂ

ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ/ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਬਿਊਰੋ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਮੀਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ,  ਫਿਰ ਵੀ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਨਸ਼ਾ ਤਸਕਰਾਂ ਦੇ ਮੂਲ ਅਤੇ ਰਸਤੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਨਵੀਨਤਮ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਨੂੰ ਲੈਸ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਪੁਲਿਸ/ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਲੀਆਂ ਭੇਡਾਂ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ੀਰੋ ਟਾਲਰੈਂਸ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਖਾਂ ਪਿੱਛੇ ਸੁੱਟ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਸੋਚੇ ਸਮਝੇ ਗਲਤੀਆਂ ਲੱਭਣ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਖੇਡ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ,  ਸਗੋਂ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣਾ ਕੇ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਕਦਮਾਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਜਨਤਾ ਸਿਰਫ ਸਰਕਾਰੀ ਯਤਨਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਪਰ ਹਰੇਕ ਦੇ ਨੇਡ਼ਲੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਅਤੇ ਸਮਾਂਬੱਧ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਪਸ਼ਟ ਮਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰਸ਼ੀਲ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੁਆਰਾ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਮੰਗ ਪੱਖ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ।

ਬ੍ਰਿਜ ਭੂਸ਼ਣ ਗੋਇਲ 9417600666

-ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਸੀਨੀਅਰ ਸਿਟੀਜ਼ਨ